W diagnostyce wnętrostwa pojedyncze oznaczenie poziomu testosteronu ma często niewielkie znaczenie ze względu na wyraźny rytm okołodobowy i wahania sezonowe tego parametru.
Test stymulacji HCG/„Test Coxa”
Złoty standard w diagnostyce wnętrostwa
Zasada: HCG ma działanie podobne do LH
Pobranie materiału:
- Rano: pierwsze pobranie krwi = wyjściowa wartość testosteronu
- Podanie dożylne 5000 – 10000 IU HCG/konia
- Po 60 minutach: drugie pobranie krwi = wartość po stymulacji
Interpretacja: Efektywnie wykastrowane ogiery wykazują bardzo niski poziom i brak jego wzrostu po stymulacji. Znaczny wzrost poziomu testosteronu wskazuje na istnienie tkanki produkującej testosteron. Jednocześnie wartości bezwzględne również powinny być wzięte pod uwagę.
Materiał do badania: surowica odwirowana 1 ml (2 próbki)
Metoda: LCMS (chromatografia cieczowa – spektrometria masowa) – dwa oznaczenia poziomu testosteronu
Test stymulacji GnRH
Zastosowanie GnRH dodatkowo testuje oś podwzgórze-przysadka, co nie jest konieczne do samej diagnostyki wnętrostwa.
Pobranie materiału:
- Rano: pierwsze pobranie krwi = wyjściowa wartość testosteronu
- Podanie dożylne 0,04 mg GnRH/konia
- Po 60 minutach: drugie pobranie krwi = wartość po stymulacji
Materiał do badania: surowica odwirowana 1 ml (2 próbki)
Metoda: LCMS (chromatografia cieczowa – spektrometria masowa) – dwa oznaczenia poziomu testosteronu
Hormon anty-Müllerowski (AMH)
U ogierów AMH ulega ekspresji w komórkach Sertolego. Stężenie tego hormonu pozostaje więc wysokie aż do osiągnięcia dojrzałości i spada wraz ze wzrostem wydzielania testosteronu. Niemniej jednak ogiera i wnętra można wyraźnie odróżnić od wykastrowanych samców. AMH u samców jest użytecznym biomarkerem obecności tkanki jąder i dlatego może być stosowany do diagnostyki wnętrostwa również u młodych zwierząt.
Interpretacja:
Samiec wykastrowany: < 0,1 ng/ml
Obecność aktywnej hormonalnie tkanki jądra: > 2 ng/ml
Materiał do badania: surowica odwirowana i schłodzona 1 ml
Metoda: ELISA
Siarczan estrogenu
Może być używany jako dodatkowe narzędzie diagnostyczne w przypadku granicznych lub niejednoznacznych wyników testu stymulacji HCG.
Materiał do badania: surowica odwirowana 1 ml
Interpretacja: Poziom ≥ 0,4 ng/ml może sugerować wnętrostwo
Uwaga: Oznaczanie siarczanu estrogenu nie jest wiarygodne u koni poniżej 3 roku życia i u osłów.
Ze względu na to ograniczenie i znacznie wyższą czułość AMH, coraz częściej zastępuje się oznaczanie poziomu siarczanu estronu oznaczaniem AMH w diagnostyce wnętrostwa.
Materiał do badania: surowica odwirowana lub osocze heparynowe 1 ml
Metoda: LCMS (chromatografia cieczowa – spektrometria masowa)
