In Artykuły, Bakteriologia
Udostępnij:

W sezonie rozrodczym wszystkie klacze, przeznaczone do rozpłodu, powinny być poddane ocenie przydatności hodowlanej. Oceny tej dokonuje się poprzez badanie ginekologiczne oraz badanie mikrobiologiczne wymazów z szyjki macicy lub endometrium.

Zalecane, a często również wymagane przez większość właścicieli ogierów, jest poddanie badaniu również tych klaczy, u których nie podejrzewa się choroby. Wynika to ze świadomości, że zwierzęta zakażone różnymi patogenami mogą nie wykazywać żadnych objawów chorobowych.

Bezwzględnie konieczne jest przeprowadzenie badania bakteriologicznego wymazów pobranych od klaczy, u których:

  • wystąpiły takie objawy kliniczne (np. urodzenie martwych płodów, problem z kolejnym zapłodnieniem po oźrebieniu),
  • stwierdzono nieprawidłowości w badaniu klinicznym,
  • wystąpiły trudności przy ostatnim oźrebieniu,
  • doszło do więcej niż jednego oźrebienia w bieżącym sezonie rozrodczym.

Zaleca się aby badanie w kierunku higieny hodowli rozpocząć stosunkowo wcześnie, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu rozrodczego. Dzięki temu możliwe jest wyleczenie chorych zwierząt przed okresem rozrodczym bez utraty cennego czasu. W przypadku gdy otrzymujemy dodatni wynik posiewu bakteriologicznego (wzrost bakterii), należy wdrożyć leczenie, którego skuteczność stwierdza się poprzez ponowne badanie bakteriologiczne wymazu pobranego najwcześniej 10 dnia od zakończenia leczenia. Jeżeli w badaniu oraz w obrazie klinicznym nie stwierdza się nieprawidłowości, klacz może zostać pokryta w następnej rui. Jeżeli procedury diagnostyczne i terapeutyczne zostaną dobrze zaplanowane i przy optymalnych warunkach, ich zakończenie nastąpi przez rozpoczęciem sezonu rozrodczego.

Co należy wziąć pod uwagę przy pobieganiu próbki:

Przed pobraniem wymazu zawsze należy wykluczyć ciążę!

Idealnym momentem do pobrania wymazu jest ruja, gdy szyjka macicy jest otwarta. Wymaz powinien być pobierany przy użyciu wziernika i wymazówki, w taki sposób aby wymazówka była chroniona przed zanieczyszczeniem dwiema plastikowymi osłonami. Takie zabezpieczenie wymazówki zapobiega zanieczyszczeniu próbki patogenami z okolic narządów płciowych.

Czysta technika pobierania próbek do badania jest kluczowa dla otrzymania możliwych do interpretacji wyników!

Po pobraniu wymazu, wymazówkę należy natychmiast umieścić w podłożu transportowym.

Obróbka próbki w laboratorium

W przypadku hodowli bakteriologicznej, wymaz pobrany od klaczy zostaje posiany na podłożu agar z krwią (uniwersalne podłoże hodowlane) oraz na selektywnym podłożu dla bakterii Gram-ujemnych. Dodatkowo wymaz namnaża się w płynnym podłożu wzbogacającym. Inkubacja podłoży trwa 24 godziny i odbywa się w temperaturze 36°C. Po pierwszych 24 godzinach poddaje się ocenie. W przypadku braku wzrostu na płytkach, poddaje się je kolejnej inkubacji trwającej również 24 godziny. W przypadku płynnego podłoża wzbogacającego, po jego inkubacji, rozprowadza się je na płytkach agarowych. Takie płytki poddaje się kolejnej inkubacji trwającej 24 godziny, po których płytki poddawane są ocenie. Posiew na podłożu wzbogacającym umożliwia wykrycie wrażliwych lub wcześniej uszkodzonych bakterii.

Różnicowanie patogenów opiera się na: morfologii hodowli, metodach biochemicznych oraz MALDI-TOF (desorpcja/jonizacja laserem wspomagana matrycą – pomiar czasu przelotu jonów spektrometrią masową). W przypadku stwierdzenia wzrostu patogenów istotnych z punktu widzenia higieny hodowli, wykonywany jest antybiogram. W przypadku wyhodowania również innych bakterii – antybiogram w ich kierunku nie jest wykonywany automatycznie. W przypadku klaczy z objawami klinicznymi należy pamiętać, że nawet patogeny klasyfikowane jako niepatogenne dla higieny hodowli, np. niektóre Enterobacteriaceae, mogą mieć znaczenie kliniczne. W takich przypadkach ważne jest podanie na zleceniu badania podejrzewanej/zdiagnozowanej choroby lub podanie objawów jakie są obserwowane u klaczy.

Zazwyczaj czas oczekiwania na wynik badania bakteriologicznego wraz z antybiogramem to 2-3 dni robocze (liczone od daty rejestracji próbki w laboratorium).

pic220227
Rys.1: Streptokoki ß-hemolityczne na płytce agar z krwią

Bakterie chorobotwórcze w higienie hodowli

Podane poniżej bakterie klasyfikowane są jako patogenne w przypadku higieny hodowli:

  • Streptokoki ß-hemolityczne
  • Staphylococcus aureus
  • Escherichia coli var. haemolytica
  • Klebsiella sp.
  • Raoultella ornithinolytica wcześniej: Klebsiella ornithinolytica
  • Pseudomonas aeruginosa
  • Actinobacillus equuli
  • Bordetella bronchiseptica
  • Rhodococcus equi

Wyhodowane ich z wymazów pobranych od klinicznie zdrowych klaczy, klasyfikuje te zwierzęta do leczenia przed kryciem.

Jeżeli w badaniu bakteriologicznym wyhodowane zostaną Escherichia coli (bez hemolizy) lub inne gatunki Pseudomonas spp., zalecane jest wdrożenie leczenia przed rozrodem w sytuacjach gdy ilość bakterii określana jest jako „liczna” oraz możliwe jest wykrycie tych patogenów w czystych koloniach. Niemniej wynik badania mikrobiologicznego należy zawsze rozpatrywać w korelacji z objawami i zmianami stwierdzonymi w badaniu ginekologicznym.

Analiza wyników badań w zakresie higieny hodowli przeprowadzonych w 2019 roku

Analizie zostały poddane wymazy od klaczy,  które zostały przesłane przez niemieckich lekarzy weterynarii w ramach badania higiena hodowli.

W przypadku ok. 26% próbek wykryto obecność bakterii chorobotwórczych. W 1% próbek obecny był wysoki poziom Escherichia coli  w czystej hodowli mikrobiologicznej.

chart220228

Zgodnie z oczekiwaniami, największą grupę stanowiły ß-hemolityczne streptokoki (ok. 84%), następnie: Klebsiella sp. i Escherichia coli var. haemolytica.

chart220229

Chociaż Staphylococcus aureus  był dopiero czwartym najczęściej występującym drobnoustrojem (2,6%), warto wspomnieć, że 39% szczepów było opornych na metycylinę. W podobnym zakresie wyizolowano Pseudomonas aeruginosa. Bardzo rzadko izolowane były Raoultella ornithinolytica i Actinobacillus equuli. Zaledwie w jednym przypadku wyhodowano Rhodococcus equi. W przypadku analizowanych próbek nie wyhodowano Bordetella bronchiseptica.

Badanie mykologiczne

Jeżeli w badaniu bakteriologicznym wymazu pobranego od klaczy z objawami klinicznym nie wyhodowano żadnych bakterii lub gdy na błonie śluzowej obserwuje się białawy nalot jako badanie dodatkowe wskazane jest badanie mykologiczne.

Zazwyczaj w badaniu stwierdza się drożdże z rodzaju Candida, a wśród pleśni najczęściej stwierdzany jest rodzaj Aspergillus.

Czynnikiem jaki predysponuje do rozwoju zakażenia drożdżakami jest przede wszystkim wcześniejsze długotrwałe leczenie antybiotykami.

W przypadku badania mykologicznego stosuje się również wymazówkę z podłożem. Czas oczekiwania na wynik to około 7-10 dni.

Taylorella equigenitalis

Zakaźne zapalenie macicy klaczy (ang. Contagious Equine metritis, CEM) jest podlegającą zgłoszeniu chorobą weneryczną, którą wywołuje bakteria Taylorella  equigenitalis. Zakażone ogiery są zwykle bezobjawowymi nosicielami, natomiast klacze chorują na zapalenie błony śluzowej macicy (endometriozę) i zaburzenia płodności, chociaż również u nich zdarzają się też zakażenia bezobjawowe.

Zgodnie z dyrektywą Rady 92/65/EEC próbki wymazów należy pobierać od klaczy z co najmniej dwóch miejsc – dołu i zatok łechtaczki. Obok hodowli bakterii, drugą dostępną metodą diagnostyczną jest test PCR. Niezależnie od metody do badania wykorzystuje się wyłącznie wymazy z dodatkiem węgla aktywnego (podłoże Amies).

W laboratorium należy rozpocząć hodowlę przed upływem 24 godzin od pobrania materiału (48 godzin w przypadku próbki schłodzonej w czasie transportu). W przypadku PCR nie powinno upłynąć więcej niż 48 godzin między pobraniem próbki a rozpoczęciem przeprowadzeniu testu. Czas ten jest ważny do otrzymania wyników badań akceptowanych przy eksporcie zwierząt.

Hodowla i test PCR są dostępne nie tylko jako indywidualne badania, ale także jako element bardziej ekonomicznych profili w połączeniu z badaniem higieny hodowli.  Należy pamiętać, że dla każdej metody wymagany jest osobny wymaz.

Hodowla w kierunku Taylorella equigenitalis trwa 7 dni (2 tygodnie w przypadku eksportu koni do Kanady; 3 tygodnie w przypadku eksportu koni do Norwegii). Zaletą PCR jest szybsza diagnostyka (1-3 dni robocze).

Jak przydatny był ten wpis?

Kliknij gwiazdkę, aby ocenić!

Średnia ocena 4 / 5. Liczba głosów: 4

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten wpis.

Przykro nam, że ten wpis nie był dla Ciebie przydatny!

Pozwól nam ulepszyć ten wpis!

Powiedz nam, jak możemy ulepszyć ten wpis?

Udostępnij: