fbpx
 Kategoria Artykuły
Udostępnij:

Wstęp

Dermatofity są grzybami niedoskonałymi i w stadium teleomorficznym zaliczane są do królestwa grzybów właściwych (Eumycota), gromady workowców (Ascomycota), podgromady Euascomycota, rzędu Onygenales, rodziny Arthrodermataceae i gatunku Arthroderma. Posiadają one rzadką zdolność rozkładania keratyny przy pomocy enzymów i mogą zasiedlać skórę, sierść i pazury. Mianem dermatofitoz określa się wszystkie zakażenia wywoływane przez grzyby z gatunków Epidermophyton, Microsporum oraz Trichophyton.

Klasyfikacja

Z taksonomicznego punktu widzenia grzyby skórne od ok. 80 lat dzieli się na trzy anamorficzne rodzaje:

  • Microsporum,
  • Epidermophyton,
  • Trichophyton.

Grzyby z rodzaju Epidermophyton, który obejmuje zaledwie jeden gatunek, tj. Epidermophyton floccosum, występują wyłącznie u ludzi, niektóre grzyby z rodzajów Trichophyton i Microsporum mają charakter typowo zoonotyczny.

Różnicowanie wykonuje się makroskopowo w oparciu o wzrost oraz mikroskopowo na podstawie kształtu strzępek, ułożenia mikrokonidiów i kształtu makrokonidiów.

Dzięki możliwościom, jakie niesie ze sobą biologia molekularna, dokonano sekwencjonowania DNA grzyba, w wyniku czego fenotypowe cechy morfologiczne przestały odgrywać główną rolę, a klasyfikacja odbywa się obecnie w oparciu o ocenę postaci teleomorficznej.

Tym samym w obrębie rodzaju Arthroderma wyróżnia się:

W przypadku innych gatunków Trichophyton (m.in. Trichophyton verrucosum) nie są jak dotąd znane stadia teleomorficzne.

Zmiany w zachowaniu dermatofitów

Zoonotyczne dermatofitozy u małych gryzoni do tej pory wywoływane były prawie wyłącznie przez zoofilne szczepy Trichophyton mentagrophytes (obecnie Trichophyton interdigitale u ludzi).

Jednak od pewnego czasu obserwuje się diametralną zmianę w zachowaniu dermatofitów hodowanych na podłożach (podłoże Sabourauda z gentamycyną i chloramfenikolem hamującymi wzrost towarzyszącej flory bakteryjnej oraz podłoże Sabourauda z gentamycyną, chloramfenikolem i aktidionem hamującymi wzrost pleśni). W posiewie Trichophyton mentagrophytes charakteryzował się makroskopowo powierzchnią przypominająca wyglądem puder oraz brązowym kolorem na odwrocie. Od kilku lat notuje się jednak coraz częstsze przypadki pozytywnych posiewów z materiału pochodzącego od świnek morskich i królików, które na odwrocie mają kolor cytrynowy i których powierzchnia odznacza się lekkim rozchodzącym się promieniście pofalowaniem oraz niewielką ilością plechy. W ocenie makroskopowej ich morfologia przypomina raczej szczepy Microsporum canis, natomiast mikroskopowo mają one postać Trichophyton mentagrophytes.

Dopiero najnowsze metody z zakresu biologii molekularnej (m.in. sekwencjonowanie regionu TS kwasu DNA oraz MALDI TOF) umożliwiają jednoznaczne zaklasyfikowanie wykrytych grzybów do gatunku Arthroderma benhamiae.

Występowanie

Pierwsze zakażenia dermatofitami Trichophyton z gatunku Arthroderma benhamiae u ludzi opisywane były w Japonii już w roku 2002, natomiast w Niemczech były one stosunkowo rzadko przyczyną grzybic skóry. Jest to prawdopodobnie spowodowane nieprawidłową identyfikacją grzybów uzyskiwanych w posiewie.

W Niemczech, podobnie jak w Japonii, wektorem, a tym samym źródłem zakażenia były w większości małe gryzonie, głównie świnki morskie. Potencjalne źródło infekcji stanowią jednak również inne gryzonie, np. chomiki i szczury.

U człowieka – w przeciwieństwie do antropofi lnych grzybów skórnych – szczepy Trichophyton z gatunku Arthroderma benhamiae wywołują często wysoko zapalne zakażenia skóry. Prawdopodobnie jest to uwarunkowane obecnością prozapalanych cytokin, chemokin i cytokin immunomodulacyjnych, które w przypadku zakażenia Arthroderma benhamiae uwalniane są przez keratynocyty.

Diagnostyka w kierunku obecności dermatofitów Trichophyton z gatunku Arthroderma benhamiae

Lampa Wooda: przy wyniku negatywnym pod mikroskopem we wnętrzu zakażonego włosa widoczne są charakterystyczne zarodniki:

Na podłożu Sabourauda z glukozą dermatofi ty Trichophyton tworzą płaskie, jaskrawe kolonie z powietrzną grzybnią w kolorze beżowym lub żółtym oraz o intensywnie żółtym kolorze od spodu.


W niektórych posiewach otrzymuje się postać typową dla Trichophyton mentagrophytes o charakterystycznej powierzchni przypominającej puder, przy czym spód posiewu jest najczęściej jaskrawo żółty.


Na różnicowanie pomiędzy Trichophyton mentagrophytes i szczepami Trichophyton z gatunku Arthroderma benhamiae pozwalają z reguły wskazane powyżej różnice morfologiczne.

W niektórych przypadkach konieczne jest jednak różnicowanie metodą PCR lub MALDI TOF.

Leczenie

Do miejscowej terapii zakażenia i w celu redukcji liczby zarodników nadaje się każdy lek przeciwgrzybiczy wykazujący skuteczność przeciwko dermatofi tom, np. enilconazol. W leczeniu systemowym stosuje się dopuszczone do obrotu preparaty zawierające itrakonazol lub ketokonazol. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy szczepienie z użyciem szczepionki dopuszczonej do stosowania u psów i kotów, która nie zawiera jednak obu opisanych wyżej gatunków Arthroderma benhamiae, może wspomagać leczenie, lecz nie jest w stanie zapobiec nowemu zakażeniu.

Jak przydatny był ten wpis?

Kliknij gwiazdkę, aby ocenić!

Średnia ocena 5 / 5. Liczba głosów: 1

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten wpis.

Przykro nam, że ten wpis nie był dla Ciebie przydatny!

Pozwól nam ulepszyć ten wpis!

Powiedz nam, jak możemy ulepszyć ten wpis?

Udostępnij: